ΤΟ ΒΟΥΝΟ

Μαίναλο, το βασίλειο του Πάνα
Ο ορεινός όγκος του Μαινάλου καταλαμβάνει το κέντρο της Πελοποννήσου και μεγάλο τμήμα του Νομού Αρκαδίας. Εκτείνεται από το οροπέδιο της Τρίπολης μέχρι τον ποταμό Λούσιο στα δυτικά και από τη Μεγαλόπολη μέχρι την λίμνη του Λάδωνα βόρεια, σε μια έκταση περίπου 1.000.000 στρεμμάτων. Η αμιγώς ορεινή του ζώνη (ισοϋψής των 1.000 μ.) ξεπερνάει τα 700.000 στρέμματα και το καθιστά ένα από τα πλέον εκτεταμένα ορεινά συγκροτήματα της Ελλάδος. Οι συνεχείς εναλλαγές δεκάδων κορυφών και χαραδρών με εκατοντάδες ορεινούς λειμώνες και οροπέδια, δίνουν ένα εντυπωσιακό ανάγλυφο. Το γεγονός μάλιστα ότι τα περισσότερα από τα υψίπεδά του παρουσιάζουν αρνητική κλίση (δολίνες, γούπατα, λάκκες), καθιστά το Μαίναλο μοναδικό γεωμορφολογικό σχηματισμό σε ολόκληρη την Ελλάδα. 

Περισσότερες από 50 κορυφές του υπερβαίνουν τα 1500 μ., μεταξύ των οποίων δεσπόζουν η Οστρακίνα 1982 μ., το Σφενδάμι 1882 μ., η Τζελάτη 1870 μ. και ο Αϊντίνης 1849 μ. Το φυσικό ανάγλυφο συμπληρώνεται από αρκετές πηγές και υδάτινες ροές, ιδιαίτερα στο δυτικό τμήμα του, λόγω στεγανότητας των πετρωμάτων (φλύσχης, σχιστόλιθοι), όπου σχηματίζεται μία πλούσια βιομάζα και ένας από τους μεγαλύτερους υπόγειους υδροφορείς της Πελοποννήσου. Ένα υπέροχο δάσος Κεφαλληνιακής ελάτης εκτείνεται στο 60% περίπου της ορεινής ζώνης και μαζί με συστάδες δρυών, πρίνων, τραχείας και μαύρης πεύκης, σφενδάμων, κέδρων και κάθε μορφής μακίας βλάστησης, αποτελεί το υπόβαθρο μιας πλούσιας μυκοχλωρίδας. Η χλωρίδα συμπληρώνεται από μεγάλη ποικιλία ποωδών φυτών και λουλουδιών στα οροπέδια και στις κορυφές, που ιδιαίτερα την άνοιξη δίνουν πανέμορφους χλοοτάπητες με σπάνιες φυσικές συνθέσεις.

Η ορνιθοπανίδα και η πανίδα του βουνού, παρά την υποβάθμιση από πάσης φύσεως ανθρώπινες οχλήσεις, δίνει ακόμα την άνιση μάχη της επιβίωσης. Δικαίως το Μαίναλο έχει συμπεριληφθεί στο δίκτυο Natura 2000, που δυστυχώς παραμένει πρακτικά ανενεργό.

Μέσα και γύρω από το βουνό του Πάνα, που τα ειδυλλιακά του τοπία υμνήθηκαν από τον Γκαίτε και τον Πουσέν, ξεδιπλώνεται η ιστορική διαδρομή δεκάδων αιώνων ελληνικής ιστορίας.

Ένα απέραντο πάρκο πολιτισμού, απομεινάρια αρχαίων, μεσαιωνικών αλλά και νεώτερων παραδοσιακών οικισμών, ναοί, μοναστήρια, πέτρινα γεφύρια, νερόμυλοι, λιθόστρωτα και μονοπάτια. Μια απλή περιήγηση στο βουνό, ανακαλεί ιστορικές μνήμες από το γενάρχη μας τον Αρκάδα μέχρι τους Κολοκοτρωναίους απελευθερωτές, όταν το Μαίναλο υπήρξε λίκνο της Επανάστασης του Ελληνικού έθνους.

Αβίαστα βγαίνει το συμπέρασμα, οτι το Μαίναλο αποτελεί έναν ενιαίο φυσικό πολιτισμικό και ιστορικό χώρο. Τα παρθένα και αρχέγονα τοπία του, η βιολογική του ποικιλότητα, η θέση του στην συμβολή των αξόνων επικοινωνίας της χλωρίδας και πανίδας της Πελοποννήσου, συνιστούν σε συνδυασμό με το ιστορικό - οικιστικό του πρόσωπο, ένα ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ.

Ένα υψηλής στάθμης φυσικό και ανθρώπινο περιβάλλον, που η πολιτεία πρέπει άμεσα να προστατέψει.

* Τo παραπάνω κείμενo περιέχεται στο φυλλάδιο που εκδόθηκε, από τον Ε.Ο.Σ. Τρίπολης και τον Σ.Α.Ο.Ο., για τη διοργάνωση της 72ης Πανελλήνιας  Ορειβατικής Συνάντησης, η οποία διοργανώθηκε στο οροπέδιο της Οστρακίνας, στο χώρο του Χιονοδρομικού Κέντρου Μαινάλου, στις 21 & 22 Ιουλίου 2012.